Թուրքական իշխանամետ «Սաբահ» թերթի սյունակագիր Էմրե Աքյոզն իր հոդվածում դրական է գնահատել Դարդանելի գործողության 100-րդ տարելիցն ապրիլի 24-ին նշելու թուրքական իշխանությունների որոշումը։
««Միություն և առաջադիմություն» կուսակցությունը Օսմանյան տարածքները հայերից մաքրելու որոշում կայացրեց։
Այս ծրագրի մի մասն իրագործվեց 1915 թվականի ապրիլի 24-ին, երբ Ստամբուլում հարյուրավոր հայեր՝ քաղաքական գործիչներ, մտավորականներ ու արվեստագետներ, ձերբակալվեցին ու աքսորվեցին։
Ապրիլի 24-ն ընդունված է համարել Հայոց ցեղասպանության սկիզբը։ Բայց ո՞ւմ կողմից։ Միայն հայերը չեն, որ պնդում են՝ «Ցեղասպանությունը պատմական իրողություն է», ուրիշներն էլ են ասում։ Օրինակ՝ ԱՄՆ նախագահները ամեն տարվա ապրիլի 24-ին խոսում են «Հայկական խնդրի» մասին։ Թեև այստեղ կարևոր է նշել, որ Անկարային չանհանգստացնելու համար նրանք խուսափում են «ցեղասպանություն» եզրույթից։
ԱՄՆ ներկայիս նախագահ Բարաք Օբաման դեռ սենատոր լինելու տարիներին իր քարոզարշավի ընթացքում արտասանեց «Հայոց ցեղասպանություն» բառակապակցությունը։ Սակայն նախագահ ընտրվելուց հետո նախընտրեց այն փոխարինել «Մեծ եղեռն»-ով։
Թեև ընդհանուր պետությունը չի ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը, սակայն ԱՄՆ 50 նահանգներից 41-ը (Ցեղասպանությունը ճանաչած ԱՄՆ նահանգների թիվը 42-ն է. վերջինը Օբամայի հարազատ՝ Հավայան կղզիների նահանգն էր-խմբ.) արդեն ճանաչել են այն։ Բացի այդ, աշխարհում 22 երկիր նույնպես ճանաչել է Հայոց ցեղասպանությունը։
Այս հարցում Իսրայելը Թուրքիայի կողքին է։ Հրեաներն ասում են. «Նացիստների կողմից իրականացված Հոլոքոսթին հավասար այլ բան չկա»։
Ինչ վերաբերում է Դարդանելի գործողության հարյուրերորդ տարելիցն ապրիլի 24-ին նշելու թուրքական իշխանությունների որոշմանը, ապա դա կարևոր է այն տեսանկյունից, որ աշխարհը տեսնի՝ Չանաքքալեում թուրքերը կռվում էին, իսկ երկրի արևելյան շրջաններում մեջքից հարված ստանում»,- գրել է հեղինակը։
Հիշեցնենք, որ Թուրքիայի նախագահ Թայիփ Էրդողանը հունվարի 18-ին Անկարա այցելած Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ համատեղ ասուլիսում հայտարարել էր, թե թուրքական կողմը պատրաստվում է Դարդանելի ճակատամարտի (հայտնի է նաև Չանաքքալեի, Գալիպոլիի պատերազմ) 100-րդ տարելիցը նշել ապրիլի 24-ին, ինչի կապակցությամբ 102 երկրների ղեկավարների պաշտոնական հրավերներ են ուղարկվել՝ Թուրքիայում նշելու ճակատամարտի հարյուրամյակը: Էրդողանի կողմից հրավիրվածների թվում է նաև ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը, որը պատասխան նամակով արդեն հրաժարվել է Դարդանելի ճակատամարտին նվիրված միջոցառումների մասնակցությունից, ինչպես նաև նշել հրաժարվելու պատճառները:
Այսպիսով՝ Էրդողանն իր այս հրավերով նախևառաջ մերժել է ՀՀ նախագահի՝ ավելի վաղ իրեն ուղարկված հրավերը՝ ապրիլի 24-ին այցելելու Ծիծեռնակաբերդ և միասին հարգելու Ցեղասպանության զոհերի հիշատակը:
Դարդանելի ճակատամարտի 100-ամյակն ապրիլի 24-ին նշելու Էրդողանի որոշումը միմիայն կապված է Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի օրվա հետ, քանի որ ապրիլի 24-ը Դարդանելի գործողության տեսանկյունից առանձնացող և նշանավոր օր չէ:
