Friday, 29 03 2024
16:20
«Արաբական երկրները պատրաստ են ճանաչել Իսրայելը». Բայդեն
16:10
Իսպանիայում տեղակայվել է ՆԱՏՕ-ի երրորդ ռազմածովային բազան
Ադրբեջանցիները մշտապես ատել են հայերին. մեր խնդիրն է ցույց տալ սա
Դեղձենու մասսայական ծաղկում Արարատյան դաշտում՝ ժամկետից շուտ
Ո՞նց են որոշել, որ դա Հայաստանի տարածքը չ,է, եթե սահմանը հստակեցված չէ ․ Արա Պապյան
Փորձ է արվում 3 անձերի կատարածը ԱԺԲ ամբողջ կառուլցի հետ կապել. Պապյան
15:45
«ԱՄՆ-ն ու ԵՄ-ը Հայաստանի հետ անվտանգային հարցեր չեն քննարկելու». Ստանո
ՊՆ կոլեգիայի նիստում քննարկվել են սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի զարգացման հարցեր
«Ցուցադրությունն անպայման տեղի կունենա». Բաքվում պարզաբանում են տարածել Արայիկ Հարությունյանի հարցազրույցի վերաբերյալ
Եթե դելիմիտացիա, ապա հավասարության սկզբունքով, ոչ թե՝ «ատրճանակի սպառնալիքի տակ»
15:30
Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին
Վարագույրից այն կողմ կան շահեր, որոնք թույլ չեն տալիս Մարտի 1-ի բացահայտումը
15:10
Ճապոնիայում կենսաբանական հավելումների օգտագործման հետևանքով զոհերի թիվը հասել է 5-ի
Այո՛, օրենք են խախտել, երկրով մեկ օրենքի խախտումներ են հենց վարչապետի մասնակցությամբ
Խորհրդարանական լսումներ կհրավիրվեն Եվրաինտեգրման նոր հեռանկարները և մարտահրավերները թեմայով
Թող դատարանը որոշի ահաբեկչությո՞ւն էր, թե ապստամբություն.Պապյան
15:01
Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի
Ինչի՞ է նախապատրաստվում Ալիեւը
«Կրոկուս սիթի հոլ»-ում ահաբեկչության վիրավորների թիվը հասել է 382-ի, ևս 1 մարդ զոհվել է
«Մանրամասներ»․ Դավիթ Ստեփանյանի հետ
Պաղեստինի նոր կառավարության ԱԳ նախարարը ծագումով հայ է և կին
Պապոյանը Կորեայի պաշտոնյային ներկայացրել է Հայաստանի ներդրումային հնարավորությունները
Հայտնի են ձվի շուկայում միջանկյալ ստուգումների արդյունքները
14:00
Live. «Առաջին լրատվական» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոն
Լուրերի օրվա թողարկում 14։00
13:45
«Մենք ապրում ենք նախապատերազմական փուլում». Լեհաստանի վարչապետ
ՌԴ-ն պատրաստ է նպաստել հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորմանը․ Սերգեյ Լավրով
Ուղիղ. ԱԺԲ խորհրդի անդամների ասուլիսը
Իսրայելը շարունակում է նախապատրաստվել Ռաֆահ քաղաքում գործողությանը. Նեթանյահու
13:15
Ուկրաինան հայտնել է էներգետիկ օբյեկտներին ուղղված ռուսական զանգվածային հարվածների մասին

Իսլամական արմատական շարժումը Հայաստանի համար մեծ սպառնալիք է

«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է արտակարգ և լիազոր դեսպան Արման Նավասարդյանը

– Պարոն Նավասարդյան, արտաքին քաղաքական դաշտում նոր սկսվող տարում ի՞նչ նոր մարտահրավերներ են սպասվում Հայաստանին:

– Այսօրվա գլոբալացման պայմաններում Հայաստանը չի կարող առանձնանալ և չի կարող այս կամ այն չափով մաս չկազմել այն բոլոր երևույթներին ու մարդկությանը նետվող մարտահրավերներին, որոնք ընթանում են միջազգային հարաբերություններում և համաշխարհային թատերաբեմում: Իհարկե, մենք ունենք մեր առանձին ազգային խնդիրները, բայց դրանք անքակտելիորեն կապված են այն խնդիրների հետ, որոնք ընթանում են գերտերությունների միջև: Իսկ անցած տարվա քաոսից հետո աշխարհը կանգնած է լուրջ մարտահրավերների և խնդիրների առաջ, և այսօրվա ամենակարևոր հարցերից է, թե արդյոք կա՞ սառը պատերազմ:

Մասնագետներ կան, օրինակ, Հենրի Քիսինջերը, ասում են, թե գոյություն չունի, մոտ է սառը պատերազմին, բայց սառը պատերազմ չէ: Բայց կան նաև լուրջ մասնագետներ, որոնք հակառակ կարծիքին են և համարում են, որ սառը պատերազմը կա, և Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցներին զուգընթաց այն ավելի կխորանա: Եվ դրությունն ավելի վտանգավոր է, քան նախկին հակամարտությունների ժամանակ էր Մոսկվայի և Վաշինգտոնի միջև: Այսպիսի վիճակ, ըստ սառը պատերազմի տեսության կողմնակիցների, եղել է 1961թ. Կարիբյան ճգնաժամի օրերին: Անգամ կա կարծիք, որ սառը պատերազմն այսօր ավելի լարվածություն է պարունակում և ավելի խորն է: Եվ պատճառաբանվում է այն գործոններով, թե 60-ականների սառը պատերազմի տարիներին հակամարտության կիզակետը ԽՍՀՄ-ի և Բեռլինի միջև էր, այսօր էպիկենտրոնը տեղափոխվել է Ուկրաինա, ՌԴ-ի քթի տակ, որը շատ ավելի մեծ վտանգ է պարունակում, որովհետև երբեք չպետք է մոռանալ Բիսմարկի այն խոսքերը, որ եթե ուզում եք եք Ռուսաստանին հաղթել, ապա նրանից պետք է կտրեք Ուկրաինան: Ռուսաստանը սա շատ լավ հիշում է և երբեք չի հանձնի Ուկրաինան:

Ինձ թվում է՝ Արևմուտքն այսօր վտանգավոր խաղ է խաղում՝ շրջապատելով ՌԴ-ն ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ռազմական բազաներով ու հակահրթիռային պաշտպանության համակարգով: Եթե հարցը դիտարկենք մյուս կողմից, ապա Մոսկվան միայն Պուտինը չէ: Այսօր ՌԴ ռազմական շրջանակներից հայտարարություններ են հնչում, որ եթե ՆԱՏՕ-ի կողմից կոնկրետ սպառնալիք առաջանա, ապա ՌԴ-ն կարող է գործի դնել իր օպերատիվ տակտիկական միջուկային զենքի արսենալը:

– Իսկ այդ բոլորը միասին ի՞նչ մարտահրավեր են առաջացնում Հայաստանի համար:

– Տարածաշրջանում ուժեղ պայքար է գնում ՌԴ-ի և ԱՄՆ-ի միջև: Թեև ասվում է, որ Հայաստանը ՌԴ-ի հետ է, մտել է ԵՏՄ, բայց ԱՄՆ-ը երբեք չի հրաժարվի Հայաստանի նկատմամբ իր նկրտումներից: Առավել ևս՝ հարևան մյուս պետությունների՝ Ադրբեջանից և Վրաստանից: Եվ քանի որ այս երեք պետությունների դիրքորոշումները նման չեն, ապա տարածաշրջանում սուր պայքար է գնում՝ Հայաստանում Արևմուտքի հետ կապերն ավելի խորացնելու համար: ՌԴ-ն և ԱՄՆ-ը կարծես թե ձեռքից ձեռք են անցկացնում Ադրբեջանը. ամեն մեկն այդ երկրում իր խնդիրներն ունի: Հայաստանը ԵՏՄ-ի ընդգծված կողմնակից է և այդ կառույցի անդամ՝ նաև ՌԴ-ի հետ ունենալով ռազմավարական գործընկերոջ կարգավիճակ: Այս տարամերժությունը տարածաշրջանում ստեղծում է նոր մարտահրավեր:

Հայաստանը միաժամանակ բանակցություններ է վարում Եվրամիության հետ, և դա, կոպիտ ասած, ինձ դուր է գալիս, որովհետև կար մի պահ, որ ասվում էր, թե Արևմուտքն այլևս երբեք մեզ հետ մերձեցման չի գնա: Հիմա իրենք են այդ հարցը բարձրացնում: Հասկանալի է, չեն ուզում Հայաստանն ամբողջությամբ կորցրած լինել: Եվ շատ կարևոր է, որ Հայաստանը կարողանա ՌԴ-ի ու Արևմուտքի միջև հավասարակշռված քաղաքականություն վարել:

– Ի՞նչ այլ խնդիրներ կարող են լինել Հայաստանի համար:

– Երբ խոսում ենք ՌԴ-ի կամ ԵՏՄ-ի մասին, առաջինը անվտանգության հարցն ենք բարձրացնում՝ Թուրքիայի և, մասնավորապես, Ադրբեջանի ռազմական նկրտումների հանդիման: Բայց այսօր Հայաստանին ավելի շատ սպառնում են ոչ թե մեր այս անմիջական հարևանները, այլ սպառնալիքը, գուցեև միջնորդավորված, գուցեև հեռավորության վրա, գալիս է Մերձավոր Արևելքից՝ պայմանավորված Իսլամական արմատական շարժման, համաշխարհային խալիֆաթ ստեղծելու պլաններով: Ես ամենամեծ վտանգը դա եմ համարում: Այսօր Իրաքում կռվող Իսլամական հանրապետությունը կոնկրետ սպառնալիք է:

– Իսլամական այդ հանրապետությունը կամ շարժումն ի՞նչ վտանգ կարող է առաջացնել Հայաստանի համար:

– Ունենալով համաշխարհային խալիֆաթ ստեղծելու նպատակներ՝ նրանք ծրագրում են հարված հասցնել նաև Հարավային Կովկասի ուղղությամբ՝ դեպի Ռուսաստան: Նրանց նպատակը հիմնականում Ռուսաստանի տարածք ներթափանցելն է, հատկապես որ ՌԴ-ում կա մուսուլմանական մեծ զանգված: Իսկ այդ ծրագրերում Հայաստանը կարող է ոտքի տակ գնալ:

– Հավանաբար, Վրաստանի հետ միասին:

-Հավանաբար Վրաստանի հետ միասին: Բայց կարծեմ Վրաստանի տարածքում է գտնվում Պոնտյան կիրճը, որտեղ Իսլամական հանրապետությունը մարզական կենտրոններ ունի, և որտեղ նրանք հանգստանում ու բուժվում են: Իսկ այս թատերաբեմը Հայաստանից մոտ 300 կմ է հեռու: Հյուսիսային կովկասում անընդհատ ահաբեկչություններ են տեղի ունենում: Միակ բանը, որ այս դեպքում Հայաստանին կարող է պահել այդ վտանգի դեմ, ՌԴ-ի հետ լինելն է: Ասում ենք, թե ՌԴ-ն Հայաստանը պետք է, քանի որ մենք փոքր ենք, նրանք մեծ են, բայց միևնույն ժամանակ Հայաստանն է ՌԴ-ին պետք երկու խնդրի լուծման համար՝ Հայաստանի օգնությամբ Հարավային ֆալանգը պահելու համար: ՌԴ-ն ոչ մի այլ հենակետ չի կարող ունենալ:

– Բայց ՌԴ-ն այնքան էլ չի արժևորում Հայաստանի այդ նշանակությունը:

– Հայաստանն ինքը պետք է կարողանա իրեն արժևորել: Սա արդեն քաղաքական հոգեբանության խնդիր է և դիվանագիտական արվեստի հետ կապված մի բա: Վտանգը գալիս է ո՛չ Թուրքիայից, ոչ էլ Ադրբեջանից: Վերջինս չի կարող պատերազմ սկսել, քանի որ այսօր դա նրան ոչ ոք թույլ չի տա: ՌԴ-ն ունի իր ռազմավարական, պետական մեծ խնդիրները, որոնք իրագործում է: Թուրքիան էլ իրենն ունի, և այսօր բավական օգուտներ է քաղում ՌԴ-ի հետ հարաբերությունները սերտացնելուց: Ասում են, որ ՌԴ-ն Թուրքիայում ատոմակայան է կառուցելու, որն ավելի հզոր է լինելու, քան մերը: Բայց հարցին կարելի է այլ տեսանկյունից մոտենալ: Մենք ունենք հոյակապ կադրեր՝ ֆիզիկոսներ, ատոմային կայանի մասնագետներ: Ինչո՞ւ առիթից չօգտվել և չփորձել մեր մասնագետներին ուղարկել Թուրքիա աշխատելու: Սա պետական քաղաքականություն է, որի մասին պետք է մտածել: Այսպես թե այնպես, գնում են Թուրքիա աշխատելու: Ավելի լավ է գնալ Ստամբուլի փողոցնե՞րը մաքրել և ոչ միայն, քան թե պետական մակարդակով նման ծրագրերում ընդգրկվել: Կարծում եմ, որ Թուրքիան կգնա այդ քայլին, ի վերջո, դա սահմանի բացում չէ:

Ընդհանրապես Հայաստանը պետք է կարողանա Արևելքն ու Արևմուտքը կապել իրար. Աստված է տվել մեզ այդ հնարավորությունը: Սա գուցե մի փոքր ոչ ռեալ է հնչում, բայց դրանում մեծ իմաստ եմ տեսնում: Վերջին հաշվով, Ռուսաստանը, Եվրոպան և ԱՄՆ-ը պետք է գան ընդհանուր հայտարարի, իսկ Հայաստանը կարող էր այդ հարաբերություններում բուֆերային երկրի դեր խաղալ: Սա նոր բան չէ, դեռ 3000 տարի առաջ են մեծ պետություններն օգտագործել իրենց քաղաքականության մեջ: Պետք է ճկուն լինել և Մաքիավելի կարդալ:

 

Հ.Գ. Հարցազրույցը պատրաստվել է Ֆրանսիայում իսլամիստների կողմից Charlie Hebdo ամսագրի խմբագրության նկատմամբ իրականացված ահաբեկչությունից առաջ:

 

Լուսանկարը՝ Photolure-ի

Բաժիններ
Ուղիղ
Լրահոս
Որոնում