Մեր համաքաղաքացիների մեծ մասն այս օրերին փոխարժեքի կտրուկ տատանման պայմաններում իրենց դրամային խնայողությունները վերածեցին դոլարի: Նոր փոխարժեքի պայմաններում, երբ մեկ դոլարը 100 և ավելի դրամով արժեզրկվեց, մարդիկ նոր խուճապային իրավիճակում են հայտնվել:
«Անելիք» բանկում դեկտեմբերի 19-ին մի քանի քաղաքացիներ հերթի մեջ սպասում էին իրենց դրամային ավանդների պայմանագրերի խզմանը: Ավանդների բաժնի աշխատակիցը նախքան պայմանագիրը խզելը նրանց ուղեկցում էր բանկի տնօրենի խորհրդականի մոտ զրույցի: Վերջինս մարդկանց հետ անհատական աշխատանք էր տանում՝ բացատրելով, որ դրամը կտրուկ արժևորվում է, և պետք չէ հապճեպ որոշումներ կայացնել, որովհետև հնարավոր է արդյունքում կորուստներ ունենալ:
Ֆինանսական գիտելիքների պակասի պատճառով որոշ ավանդատուներ անգամ մինչև վերջ չէին լսում խորհրդատուին: Հարցին՝ ի՞նչ նպատակով եք խզում պայմանագիրը, շատերը պատասխանում էին, որ ուզում են փոխանակեն դոլարի հետ: Բանկի աշխատակիցը բացատրում էր, որ բանկը չի կարող դրամի դիմաց այդքան դոլար տալ, առավելագույնը մինչև 500 դոլար:
Այս առումով առկա են մի շարք խնդիրներ: Նախ մարդիկ չեն հասկանում, որ գնված դոլարը հետագայում նորից՝ հատկապես ամանորյա ծախսերի հետ կապված, պետք է վերածեն դրամի ու կորուստներ ունենան: Մյուս կողմից՝ դրամի արժևորման գործընթաց է գնում, և իրավիճակն այս տեսանկյունից իսկապես անկայուն է:
Բանկային մասնագետ Արարատ Ավագյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում հաստատեց, որ դեկտեմբերի 17-19-ը քաղաքացիների զգալի մասն իր ավանդը հանեց բանկից, դա ստեղծված անկայունության սոցիալական արձագանքն էր, և ինչ-որ իմաստով սպասելի:
«Նորություններ սկսեցին շրջանառվել, որ որոշ բանկեր հնարավոր է նաև սնանկացման գործընթաց սկսեն: Նման տեղեկությունները լրջորեն մտածելու տեղիք են տալիս նաև ֆինանսապես հավասարակշիռ ավանդատուներին: Ֆինանսական վայրիվերումների պարագայում սպասելի էր այս իրավիճակը»,- նկատեց բանկային մասնագետը:
Այսօր՝ ժամը 13:00-ի տվյալներով, ավանդային պայմանագրերի խզման դեպքերը հասել են նվազագույնի: Հիմնականում հանում են մինչև 200-300 հազար դրամը չգերազանցող ավանդները, որը բանկային մասնագետին, հիմք է տալիս մտածելու, որ ալիքը հանդարտվել է, և մարդիկ պարզապես գումարները հետ են վերցնում ամանորյա ծախսերի համար:
Երբ իրավիճակը կարծես կայունանում է, իսկապես դժվարանում է քաղաքացիների համար հասկանալ՝ ինչ տարբերակով պահել խնայած գումարը: «Կարծում եմ՝ երկու դեպքում էլ պատճառաբանված ռիսկեր կան, եթե խնայողություններ կան, դրանք պետք է բաժանել տարբեր մասերի՝ պահպանելով միաժամանակ թե՛ դոլարային, թե՛ դրամային արտահայտությամբ: Այս դեպքում ռիսկերը որոշակի կնվազեցնեք»,- նշեց Ավագյանը:
Այս պահին թանկ գնով ձեռք բերած դոլարը դրամի վերածելիս 100 դոլարի մեջ քաղաքացին կկորցնի առնվազն 10-15 հազար դրամ՝ կախված նրանից, թե խուճապային իրավիճակում ինչ փոխարժեքով է դոլար գնել: Եթե միջինացնենք թվերը, ապա միջին ընտանիքը ամանորյա ծախսերի համար նվազագույնը 300-500 դոլար է փոխանակելու, սա էլ այն դեպքում, երբ սեղանին ավանդական խոզի բուդ չնախատեսի: Նշված գումարի շրջանում իր կորուստները կկազմեն նվազագույնը 30 հազարից մինչև առավելագույնը 70 հազար դրամ:
Սրան էլ գումարած թանկացումները, ստացվում է, որ դեկտեմբերը «սև ամիս» էր, մարդկանց խնայողությունները արժեզրկվեցին, գները թանկացան, որի հետևանքով գնողունակությունն ընկավ: