Երեկ՝ դեկտեմբերի 17-ին, ԿԲ-ն 1 դոլարը վաճառել է 570 դրամով՝ ընդհանուր առմամբ իրականացնելով 4 մլն դոլարի վաճառք: Սա այն դեպքում, երբ բանկերը 1 դոլարի դիմաց առաջարկում էին առավելագույնը 550 դրամ:
Կառավարման փորձագետ Հարություն Մեսրոբյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում մեկնաբանեց ԿԲ-ի առաջարկած փոխարժեքը, ձեռնարկած քայլերը և ժամ առ ժամ խորացող խուճապը:
– Ինչպե՞ս եք գնահատում ԿԲ-ի՝ դոլարի համար ավելի բարձր փոխարժեքի առաջարկումը:
– Նախ՝ դա ամենաբարձր փոխարժեքը չէր այդ պահին, երկրորդ՝ շատ բանկեր ուղղակի չեն վաճառում: Տարբերությունն այն է, որ ԿԲ-ն դոլար է վաճառել, իսկ մնացածները՝ ոչ:
– Պարոն Մեսրոբյան, հիմա բոլորի մոտ սպասողական վիճակ է. ի՞նչ եք կարծում՝ իրավիճակն ինչպե՞ս կզարգանա:
– Իրավիճակը կարելի էր ավելի կոշտ կառավարել դեռ այն ժամանակ, երբ փոխարժեքը սկսեց անցնել 420 դրամից: Այստեղ, եթե պահը բաց ես թողնում, հետո դժվար է հետ բերել, քանի որ առաջ է գալիս երկու գործոն՝ խոշոր սպեկուլյանտներ և մարդկանց խուճապ: Միանգամից մտնում են իռացիոնալ գործոններ, և դրամավարկային քաղաքականությամբ ու մոնետար գործիքակազմով անհնարին է լինում համեմատաբար արագ մեղմել վիճակը: Դասագրքային տնտեսական միջոցները չեն աշխատում խուճապի և սպեկուլյացիաների ժամանակ. չեն աշխատում ու վե՛րջ: Կարելի է տնտեսագիտական գրքեր կարդալ, սակայն իրական կյանքն ունի հոգեբանական հարցեր, ստվերային խաղեր, որոնք դասագրքերում չկան:
– Ի՞նչ քայլեր պետք է արվեն, որ ուշացվում են:
– Արդեն դժվար է խնդիրն արդյունավետ լուծել: Եթե 420-ի ժամանակ գոնե մի բան արվեր ուրբաթ օրերին՝ հիմա կլիներ այլ վիճակ: Ուրբաթ օրը, փոխարժեքի իմաստով, մնացած աշխատանքային օրերից տարբերվում է, քանի որ դիմացը երկու ոչ աշխատանքային օրեր են՝ շաբաթը և կիրակին: Եթե ուրբաթ օրը կոշտ քաղաքականություն չես վարում, մնացած օրերը՝ շաբաթն ու կիրակին կորցնում ես… Եվ սկսվում են անկառավարելի պրոցեսներ, որպես կանոն, չենջերի մակարդակով:
– Որտե՞ղ են իրական վտանգները, ի՞նչ սպասել:
– Նման իրավիճակում փոխարժեքի մեծությունը զուտ ֆինանսական իմաստով կարևոր չէ՝ դա տնտեսական հարց է, որը խփում է գնաճին: Իսկ ֆինանսական իմաստով կարևոր է տատանումը, քանի որ կա արժութային դիրք հասկացությունը: Իսկ այդ դիրքերը փակվում են տատանումների ժամանակ, երբ սպեկուլյանտը շահում է: Դա է վտանգավոր, քանի որ շահում է սպեկուլյանտը, իսկ մարդիկ՝ կորցնում:
– ԿԲ-ի գործողություններն ինչպե՞ս եք գնահատում:
– Միայն արդյունքով, իսկ արդարացումները կամ մեկնաբանությունները պատմության համար են:
