Հայաստանը հետընթաց է գրանցել Արևելյան գործընկերության երկրների ԶԼՄ-ների ազատության ինդեքսով՝ հայտնվելով 4-րդ տեղում՝ նախկին 3-րդի փոխարեն: Այս մասին այսօր տեղեկացրեց Երևանի մամուլի ակումբի ղեկավար Բորիս Նավասարդյանը՝ ներկայացնելով «Արևելյան գործընկերության երկրների ԶԼՄ-ների ազատության ինդեքս» ( հերթական փուլ, 2014թ. հունվար-հունիս) ուսումնասիրության արդյունքները:
Բորիս Նավասարդյանը տեղեկացրեց, որ ուսումնասիրության համար յուրաքանչյուր երկրում ընտրված են 10-ական փորձագետներ, որոնք իրենց գնահատականն են տվել ԶԼՄ-ների ազատության վիճակին, և ըստ այդ գնահատականի՝ որոշվում է յուրաքանչյուր երկրում ԶԼՄ-ների գործունեության ազատության ընդհանուր պատկերը: Ըստ նրա՝ ուսումնասիրությունը կատարվում է չորս բաղադրիչներով, որոնք կարևորվում են որպես ԶԼՄ ազատության ցուցանիշ՝ քաղաքականություն, պրակտիկա, հեռարձակվող ԶԼՄ-ների ազատության աստիճան, առցանց լրատվամիջոցներ:
Բորիս Նավասարդյանը սկսեց ներկայացնել այն երկրները, որոնք, ուսումնասիրության արդյունքների համաձայն, հայտնվել են վերջին տեղերում. ինչպես նախորդ տարիներին՝ այս անգամ ևս Բելառուսը և Ադրբեջանը վերջին տեղերում են: «Մենք այս ընթացքում միտում ենք տեսնում, որ Ադրբեջանն է մոտենում Բելառուսին: Այս երկու երկրների միջև առկա տարբերությունը սկսում է կրճատվել, իսկ դա պայմանավորված է այն ճնշումներով, որոնք կան Ադրբեջանում լրագրողների նկատմամբ, նշանակալից էր նաև «Զերկալո» թերթի փակումը: Բելառուսում չկա ազատազրկված լրագրող, չկան ավանդական ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչներ, որոնք դատական հետապնդման տակ են, բայց կան բլոգերներ և սոցցանցերի օգտատերեր, որոնք հետապնդվում են: Բելառուսը շարունակում է ետ մնալ, քանի որ ֆորմալ քաղաքականության իրականացման մեջ ավելի քիչ է համապատասխանում եվրոպական ստանդարտներին: Բելառուսում ԶԼՄ-ների մեծամասնությունը շարունակում է լինել պետական սեփականության կարգավիճակով, իսկ այն ԶԼՄ-ները, որոնց կարելի է անկախ համարել, հիմնականում գործում են մշակույթի, սպորտի, գովազդի ոլորտներում, քաղաքական անկախ ԶԼՄ-ները սահմանափակ են»,- մեկնաբանեց Բորիս Նավասարդյանը:
Խոսելով առաջատարների՝ Վրաստանի և Մոլդովայի մասին՝ նա հստակ օրինաչափություն նկատեց, որ այն երկրները, որոնք շարունակում են ԵՄ-ի հետ Ասոցացման համաձայնագրերի շուրջ աշխատանքը, ունեն առաջընթաց, իսկ այն երկրները, որոնք չէին էլ պատրաստվում ստորագրել ԱՀ-ն, կա՛մ փոխել են իրենց ուղղվածությունը, կա՛մ, լավագույն դեպքում, կայուն վիճակում են, կա՛մ հետընթաց են գրանցել: «Վրաստանն ու Մոլդովան զարգացնում են ԶԼՄ-ների գործունեության ազատությունը, մնացած երկրներում այդ հարցը կամ արդիական չէ, կամ հակառակ զարգացումը կա: Առաջատար երկրներում՝ Վրաստանում, Մոլդովայում, շարունակում են մնալ որոշակի խնդիրներ»,- ասաց Նավասարդյանը՝ հավելելով, որ ամեն դեպքում կա դրական տեղաշարժ:
Ինչ վերաբերում է Ուկրաինային և Հայաստանին, որոնցից առաջինը, ըստ այդ ուսումնասիրությունների, զբաղեցրել է 3-րդ, իսկ երկրորդը՝ 4-րդ հորիզոնականը, Նավասարդյանի գնահատմամբ՝ հետաքրքիր պատկեր է ձևավորվել:
«Ուկրաինան մեծ փոփոխություն է գրանցել՝ այդ երկիրը առաջ է անցել Հայաստանից, թեև Ուկրաինայում ևս կան խնդիրներ»,- ասաց Բորիս Նավասարդյանը:
Հանգամանորեն անդրադառնալով Հայաստանի արձանագրած փոփոխությանը՝ ԵՄԱ նախագահն ասաց, որ թվերի առումով ՀՀ-ն ամենակայուն երկիրն է: «Եթե մեր տեղերը փոխվել են թվերի առումով, ընդհանուր վիճակի առումով Հայաստանում զգալի փոփոխություններ տեղի չեն ունեցել: Պարզապես լրագրողների նկատմամբ բռնությունների անպատժելիությունը միտում ունի լուրջ խնդիր դառնալու Հայաստանում, ինչը մտահոգիչ է»,- նշեց Նավասարդյանը:
Հարցին, թե Հայաստանի որդեգրած արտաքին քաղաքական եվրասիական ուղին ինչպե՞ս է անդրադարձել կամ անդրադառնալու ԶԼՄ-ների գործունեության վրա Հայաստանում, Նավասարդյանը պատասխանեց, որ այս պահին չկա ուղիղ անդրադարձ: «Ֆորմալ առումով տնտեսական միություն է, այն փոփոխությունները, որոնք երկրում տեղի են ունենում այսօր, տնտեսության և առևտրի ոլորտին են վերաբերում: Այլ ոլորտների վրա առայժմ անդրադարձ չեմ տեսնում:
Հիշեցնենք, որ «Արևելյան գործընկերության երկրների ԶԼՄ-ների ազատության ինդեքս» ուսումնասիրությունը կատարվել է ԵՄ-ի կողմից ֆինանսավորվող «Արևելյան գործընկերության երկրների ԶԼՄ-ների ազատության դիտարկում» ծրագրի շրջանակներում, որն իրականացվել է Երևանի մամուլի ակումբի և «Ինտերնյուս Ուկրաինայի» կողմից՝ ԱԼԳ երկրների այլ ԱՀԿ-ների հետ համատեղ, ԱԼԳ բոլոր վեց երկրներում: Ծրագրի նպատակն է պաշտպանել խոսքի և արտահայտման ազատությունը ԱԼԳ երկրներում՝ բարձրացնելով տեղեկացվածությունը տարածաշրջանում գործող ԶԼՄ-ների ազատության և լրագրողների իրավունքների ոլորտում առկա իրավիճակի մասին: