Հայաստանն ու Թուրքիան պետք է վերադառնան հայ-թուրքական արձանագրություններին, դա ամենալավ բանակցված փաստաթուղթն է. «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց Միջազգային ճգնաժամային խմբի Թուրքիայի և Կիպրոսի ծրագրի ղեկավար Հյու Փոփը՝ անդրադառնալով Թուրքիայի հին-նոր իշխանությունների քաղաքականությանը հայ-թուրքական հարաբերությունների առնչությամբ:
Անդրադառնալով Թուրքիայի վարչապետ Ահմեդ Դավութօղլուի դիտարկումներին, թե Թուրքիայի արտաքին քաղաքականությունը բաղկացած է երկու հիմնահարցից՝ հայկական և Կիպրոսի, նա ասաց, որ մեծ սպասումներ չունի այս երկու հարցերի ուղղությամբ Թուրքիայի իշխանություններից: Ըստ նրա՝ հայ-թուրքական հարաբերությունների ամենաարդյունավետ շրջանը կարելի է համարել 2009 թ., երբ Ցյուրիխում ստորագրվեցին հայ-թուրքական արձանագրությունները:
«Ցավալի է, որ Թուրքիայի իշխանությունները առաջ չմղեցին այդ փաստաթուղթը, թեև մեծ հնարավորություն էր տրված: Բայց ես կարծում եմ, որ այդ արձանագրությունները կարող են վերադառնալ օրակարգ նորից, դա կպահանջի բավական շատ ջանքեր՝ հատկապես 2015 թ. նախաշեմին: Թուրքական կողմը վստահաբար փորձելու է համոզել հայկական կողմին համաձայնության գալ: Եվ ես կարծում եմ, որ երկու կողմերն էլ ցանկանում ու ձգտում են կարգավորման, ուստի կարծում եմ, որ լավ հնարավորություն է ստեղծվում վերադառնալու հայ-թուրքական արձանագրություններին»,- ասաց Հյու Փոփը՝ շարունակելով, թե դժվար է կանխատեսել, որ Թուրքիայի կառավարությունը կգնա դրամատիկ զիջումների և քաղաքականության փոփոխության: Նա իր այս տեսակետը բացատրեց մեկ այլ պնդմամբ: Նրա խոսքով, Մերձավոր Արևելքում ստեղծված իրավիճակն այնքան վտանգավոր է, որ Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության ողջ ներուժն ուղղվում է այս հարցին, իսկ հայկական և Կիպրոսի հարցերում Թուրքիան զգուշորեն է փորձելու գործել:
Միջազգային ճգնաժամային խմբի Թուրքիայի և Կիպրոսի ծրագրի ղեկավարը, խոսելով հայկական կողմի՝ հայ-թուրքական արձանագրությունները ՀՀ ԱԺ օրակարգից հանելու նախաձեռնության մասին, ասաց, որ դա ճիշտ քայլ չի լինի: Նրա համոզմամբ՝ արձանագրությունները պետք է շարունակեն մնալ երկու երկրների օրակարգում՝ անկախ ամեն ինչից:
«Այդ արձանագրությունները չափազանց լավ բանակցված են, հավասարակշռված փաստաթղթեր են: Կարելի է ասել, որ այդ արձանագրությունները հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը սկսելու համար ամենախելացի ու լավ գործիքն են: Ուստի կողմերն ամեն ինչ պետք է անեն այս փաստաթղթին վերադառնալու համար, որքան էլ որ դա դժվար լինի»,- նման տեսակետ հայտնեց Հյու Փոփը՝ հավելելով , որ կողմերը պետք է շարունակեն աշխատել վստահությունը վերականգնելու համար: Ըստ նրա՝ Թուրքիային հարկավոր է Հայաստանի և ԵՄ-ի հետ հաստատել կառուցողական հարաբերություններ, որի համար Թուրքիան ևս պետք է վերադառնա այդ փաստաթղթին:
Անդրադառնալով ԱՄՆ պետքարտուղար Ջոն Քերիի՝ տարածաշրջան կատարելիք այցին և հնչող տեսակետներին, թե չի բացառվում, որ ԱՄՆ պետքարտուղարն առաջ մղի նաև հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը՝ Հյու Փոփը նշեց, որ Քերիի այցը չի կենտրոնանալու հայ-թուրքական հարաբերությունների վրա:
«Ներկայումս աշխարհը հետևում է Արևելյան Աֆրիկայում, Սիրիայում, Ուկրաինայում ստեղծված ճգնաժամին, և Ջոն Քերիի օրակարգն արդեն ամբողջությամբ զբաղված է այս հարցերով, ըստ իս»,- ասաց Հյու Փոփը:
