«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է քաղտեխնոլոգ Իգոր Մուրադյանը:
-Պարոն Մուրադյան, հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների ծայրահեղ լարված իրավիճակում Սոչիում տեղի ունեցավ եռակողմ հանդիպում Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի նախագահների միջև: Ի՞նչ եք կարծում՝ արդյոք այդ հանդիպումից հետո սահմանի խաղաղ իրավիճակը երկա՞ր կպահպանվի, թե՞ ձեռք բերված բանավոր խոստումները ցանկացած պահի կարող են խախտվել:
–Տվյալ դեպքում տեղի ունեցան Պուտինի, Սարգսյանի և Ալիևի միջազգային «հյուրախաղերը». ո՛չ ավելին: Ռուսաստանը հասկանում է, որ ԱՄՆ-ը Հարավային Կովկասի մասով պլան է մշակում, և Ռուսաստանը շատ է մտահոգվումդրանիցու ինչ-որ կերպ պետք է ցույց տար, որ շարունակում է պահպանել Հարավային Կովկասում իր ներկայությունը: Իսկ այդ գործողության համար թեմա չկա, ահա և գտել են Ղարաբաղը՝ շատ հարմար թեմա: Բանն այն է, որ ռուսները հիմա չգիտեն, թե ամերիկացիները ինչ են պատրաստում Հարավային Կովկասում այս անգամ. նրանց միջև արդեն տևական ժամանակ է՝ գործնական հաղորդակցություն չկա, խաղն էլ տարբեր դարպասներ է գնում:
Ինչ վերաբերումէ նրան, թե որքան ժամանակ կպահպանվի խաղաղությունը՝ ապա շատ եմ ցավում, բայց երկար ժամանակ խաղաղություն չի լինի:Ալիևին պետք էր ցույց տալ, որ նա լոյալ է վերաբերվում Պուտինին, որն ապահովում է իր սպառազինությունը, իսկ այդ մատակարարումը դեռ կշարունակվի: Պուտինն էլ թերևս իր կարծիքն է հայտնել, որ իր համար դժվար կլինի շարունակել այդ մատակարարումը նման լարված պայմաններում:Հավանաբար դադար կլինի, որը շուտով կանցնի:
Մտքերն այն մասին, որ Պուտինը հերթական անգամ կփրկի Հայաստանը՝սահմանափակ, դեգեներատ մտածելակերպի արդյունք են, որով մեր երկիրը շատ հարուստ է:Ես կարծում եմ, որ այդ հանդիպումը ոչ մի ռեալ քաղաքական նշանակություն ունենալ չի կարող, և բոլոր մասնակիցները շատ լավ գիտեն այդ ամենը:
–Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահների միջև հնարավորէ մեկ այլ հանդիպում՝ այս անգամ ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի ջանքերով: Ի՞նչ եք կարծում՝ Ռուսաստանը դա թույլ կտա՞, տպավորությունէ, թե այն «սեփականաշնորհել» է Ղարաբաղյան հակամարտության լուծումը, և արդյոք ՀՀ ու Ադրբեջանի նախագահներն այդ հանդիպման համար կամք կդրսևորե՞ն:
–Բանն այն է, որ աշխարհում ամեն ինչ չէ, որ կախված է Ռուսաստանից, և որքան գնա՝ այնքան ավելի քիչ բան կախված կլինի Ռուսաստանից:Եվ այն, որ նույնիսկ այդ հանդիպումը ոչ մի արդյունք չի տա, չի նշանակում, թե Ռուսաստանն այդտեղ ինչ-որ դերակատարություն ունի:Այդ խնդիրը քաղաքական ասպեկտում լուծելի չէ:Արևմուտքը ցանկանում էպահպանել իր նշանակությունը Հարավային Կովկասում, Սև ծովում և դրա համար մի եղանակ ունի՝ մեծացնել այստեղ իր ռազմական ներկայությունը: Ինչ վերաբերում է Հայաստանին, ապա նրա ճակատագրով, ճիշտ է, զբաղվում են փորձառու մարդիկ, բայց այդ մարդիկ ապրում են անցյալով: Նրանց բոլորին շատ լավ գիտեմ, բոլորի հետ վերջին ամիսներին զրուցել եմ, բայց նրանք կարծում են՝ այս իրավիճակից դուրս գալըհայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորումն է: Բանն այն է, որ դա շատ հին մտածելակերպ է, որ որևէ բանի չի բերի:Հակառակը՝ հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորումը կբերի Հայաստանի՝ Ռուսաստանից էլ ավելի մեծ կախման:Ամեն անգամ, երբ Արևմուտքը որևէ բան է պլանավորում հայ-թուրքական հարաբերությունների մասով, մեկ այլ շրջան է գալիս:
–Փաստորեն, նույնիսկ ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի ջանքերով կազմակերպված հանդիպումն էլ երկարաժամկետ արդյունք չի տա:
–Ոչ մի արդյունք: Խոսքն այն մասին է, որ տարբեր կողմեր փորձում են ցույց տալ, թե ում մոտեցումն է ավելի ձևական: Արդյունավետության մասին պետք էլ չէ խոսել:Արևմուտքն ավելի հզոր է, իսկ Ռուսաստանը՝ ավելի նենգ:Մինսկի խումբը փորձում է ապրել, պահպանել իր գոյությունը:
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ մեր տեսանյութում:
