Երեկ տարածված այս տեղեկատվությունից հետո, ինչպես ասում են, անզեն աչքով էլ տեսանելի է, որ Հայաստանը ներկայումս հայտնվել է համաշխարհային քաղաքական զարգացումների մի բախտորոշ երակի վրա, որը սակայն իմաստ չունի միարժեք ողբերգական ու վտանգավոր, կամ բարեբեր համարելը:
Ինչպիսի՞ն կլինի այդ երակը Հայաստանի համար, կախված կլինի նրանից, թե ինչպես կպահի Հայաստանն իրեն: Ակնհայտ է մի բան, որ ներկայիս իրավիճակը Հայաստանին կամ տալիս է զարգացման հիանալի հնարավորություն, անցած ուղու վերագնահատման, եզրահանգումների, վերարժեվորման և առաջ նայելու հնարավորություն, կամ էլ զրկում է գոյապահպանական ռեսուրսներից վերջնականապես և դարձնում «անկողնային» պետականություն:
Շատերը կարող են ասել, որ ցանկացած երկիր միշտ էլ գտնվում է այդպիսի վիճակում՝ կամ լավ կլինի, կամ վատ: Իհարկե, պարզունակության առումով վիճակն իսկապես այդպես է, սակայն ներկայիս իրավիճակի նրբությունն այն է, որ առանձին ժամանակաշրջաններում երկրները կարողանում են ժամանակ ձգել, ժամանակ շահել, մանևրել: Իսկ ներկայիս վիճակում Հայաստանը զուրկ է այդ հնարավորությունից և մեզ կամ վերելք է սպասում, կամ մենք անդառնալիորեն կգլորվենք անդունդը: Ամեն ինչ կախված է մեզանից, թե ինչպես մենք կհասկանանք համաշխարհային պրոցեսները, կկարողանանք արդյոք բացել մեր մտածողությունը, մեր մտահորիզոնը, կկարողանանք արդյոք համարձակ լինել թե մտածելու և թե գործելու առումով: Դրանով է կանխորոշվելու Հայաստանի ճակատագիրը ներկայիս աշխարհաքաղաքական երակի վրա:
Ահա այդ իսկ պատճառով անհրաժեշտ է, որ Հայաստանն այդ պրոցեսներին դիմագրավի հանրային հնարավորինս լայն կոնսենսուսի պայմաններում, ինչի համար անհրաժեշտ է հասարակական-քաղաքական պրոցեսների հնարավորինս լայն ներգրավվածություն: Հայաստանի ճակատագիրը, Հայաստանի վերաբերյալ բախտորոշ խնդիրների քննարկումներն ու լուծումները պետք է դադարեն լինել ընդամենը մի քանի անձանց սեփականությունը: Այդ պարագաներում Հայաստանն ընդամենը զրկվում է իր պոտենցիալի արդյունավետ կիրառումից: Իսկ պոտենցիալ երկրում կա, միայն թե պետք է ստեղծվեն դրա բացման և իրագործման հնարավորությունները:
Ավելին, Հայաստանի իշխանությունից, ով էլ որ այն լինի՝ ներկայինը, թե գալիք որևէ նոր իշխանություն, այժմ պահանջվում է մի բան՝ ոչ թե մտածել ինչ-որ լուծումների մասին, այլ ընդամենը պայմաններ ստեղծել, որ դրա մասին մտածի հասարակությունը, ազատ մտածի, անկաշկանդ մտածի, մրցակցային հավասար պայմաններում մտածի: Եվ այդ ժամանակ հասարակությունն ինքը իշխանությանը կառաջարկի ելքեր, որոնք ներկայիս իրավիճակում երկրի համար կապահովեն զարգացում, ոչ թե անկում: Մենք կանգնած ենք հենց այս ջրբաժանի առաջ, և ինչպես բաժանենք ջուրը մեր մեջ, այնպես էլ հետո կկարողանանք նավարկել համաշխարհային ջրերում: