Աբխազիայի հայ համայնքի ղեկավարներն առաջարկում են Աբխազիայում նախագահական ընտրություններին ընդառաջ քննարկումներ սկսել Աբխազական երկաթուղու վերաբացման ուղղությամբ: Աբխազիայի խորհրդարանի փոխխոսնակ, Աբխազիայի հերոս Վաղարշակ Քոսյանը, Աբխազիայի հերոս Գալուստ Տրապիզոնյանը, Կարապետ Ղարագյոզյանը, 4-րդ գումարման խորհրդարանի պատգամավոր Վալերի Մայրոմյանը հանդես են եկել այս հարցի շուրջ լայնածավալ քննարկումներ սկսելու առաջարկով:
Նրանց համոզմամբ՝ Աբխազիան կարող է իր աջակցությունը ցուցաբերել Կովկասյան տարածաշրջանում մեկնարկած տնտեսական ինտեգրացիոն պրոյեկտներին, որոնց իր մասնակցության հայտն է ներկայացրել Հայաստանը՝ գտնվելով ԵՏՄ անդամակցության շեմին: Այդ պրոյեկտների ձևավորումը ձեռնտու է ոչ միայն աբխազաբնակներին, այլև ՄՄ անդամ բոլոր երկրներին:
«Մենք ողջունում ենք Հայաստանի որոշումը, քանի որ եվրասիական ինտեգրացիայի «կովկասյան վեկտորի» ամրապնդումը բարձրացնում է Աբխազիայի մասնակցության հնարավորությունն այդ պրոյեկտներին՝ որպես ինքնիշխան երկիր: Մենք ենթադրում ենք, որ արդեն հիմա Աբխազիան կարող է աջակցել Կովկասում այդ պրոյեկտների զարգացմանն ու դառնալ այդ պրոյեկտների ակտիվ մասնակիցը: Դրա համար մենք կոչ ենք անում վերադառնալ նախկին Կովկասյան երկաթուղու աբխազա-վրացական հատվածի բացմանն առնչվող քննարկումներին:
Լինելով հնարավորինս կարճ ու էժան՝ այդ հատվածը թույլ կտար, որ արտահանվող հայկական ապրանքները Ռուսաստան հասնեն օպտիմալ եղանակով, իսկ Ռուսաստանը կստանար կայուն տրանսպորտային միջանցք դեպի Կովկասյան և Միջին ու Մերձավորարևելյան երկրներ»,- նշում են հայ համայնքի ղեկավարները՝ հավելելով, որ երկաթուղու այդ հատվածի բացումից կշահեն նաև Աբխազիայի տնտեսությունն ու երկրի կարգավիճակը:
Նրանք, ըստ էության, առաջնորդվում են Հայաստանի եվրասիական ինտեգրացիան իրական դարձնելու հիմքերով, քանի որ Հայաստանի մասնակցությունն այդ պրոյեկտներին անիմաստ է դառնում առանց Եվրասիական երկրների հետ ընդհանուր սահմանի:
Հայ համայնքի այս առաջարկը բավականին մեծ քննադատության է արժանացել առաջին հերթին հենց Աբխազիայում: Ի դեպ, այս առաջարկից առանձնապես ոգևորված չեն նաև վրացիները:
«Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում Վրաստանի դիվանագիտական ակադեմիայի ռեկտոր, քաղաքագետ Սոսո Ցինցաձեն ասաց, որ միջազգային հանրության և վրաց իշխանությունների պաշտոնական տվյալներով՝ Ռուսաստանը օկուպանտ երկիր է, որը բռնազավթել է վրացական տարածքների 20%-ը: Ինչ վերաբերում է Աբխազիայի հայ համայնքին, նրա խոսքով՝ այդ համայնքն այնքան էլ բարեկամական վերաբերմունք չի դրսևորել ռուս-վրացական պատերազմի ընթացքում:
«Հիմա նրանք հանդես են գալիս որպես Երևանի և Մոսկվայի լոբբիստներ, քանի որ միակը, ում դա ձեռնտու է, Մոսկվան ու Երևանն են: Դրան դեմ են Թբիլիսին, Բաքուն, և հարց է առաջանում՝ ինչի՞ փոխարեն պետք է Թբիլիսին համաձայնի այդ երկաթուղու վերաբացմանը: Իմ անձնական կարծիքով՝ այն, ինչին կարող է համաձայնել պաշտոնական Թբիլիսին, փախստականների վերադարձն է: Առանց փախստականների վերադարձի՝ երկաթուղային շարժի մասին խոսք անգամ լինել չի կարող: Ես հասկանում եմ, որ նախընտրական շրջանում «Վրացական երազանքը» բացահայտորեն հայտարարել է, որ այդ ամենը Վրաստանի շահերից է բխում, ես համաձայն եմ, որ Վրաստանի շահերից է բխում, բայց պետք է հաշվի առնել նաև Վրաստանի ազգային շահերը:
Այնպես որ, իմ համոզմամբ, Վրաստանի տեսանկլյունից չափազանց անհեռատես, հիմար քայլ կլիներ, եթե Մոսկվային ու Երևանին սկուտեղի վրա նման նվեր մատուցվեր՝ առանց դրա փոխարեն որևէ բան ստանալու:
Դեռևս 15 տարի առաջ Շևարդնաձեն ու Պուտինը պայմանավորվեցին, որ երկաթուղային գծի վերագործարկումը տեղի կունենա վրացի փախստականների փոխանակման սկզբունքով, քանի որ որևէ մեկը չի կարող հերքել, որ տեղի է ունեցել էթնիկ զտում, իսկ դա, ՄԱԿ-ի պաշտոնական տվյալներով, հավասարազոր է ֆաշիզմին ու ցեղասպանությանը:
Այնպես որ՝ խոսք կարող է գնալ այդ մասին միայն այն դեպքում, երբ խոսակցություն լինի տեղահանված վրացիների իրավունքների վերականգնման մասին»,- նշեց Սոսո Ցինցաձեն՝ հավելելով, որ այս կարծիքին են նաև վրացական իշխանությունները:
Սակայն Աբխազիայի հայերին, նրա համոզմամբ, այս հարցը քիչ պետք է հետաքրքրի, ամեն դեպքում՝ դրանով պետք է զբաղվեն աբխազական և վրացական իշխանությունները՝ միջազգային կազմակերպությունների հետ աշխատելով:
