«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ՀՀՇ վարչության անդամ, Ազգային ժողովի նախկին փոխնախագահ Կարապետ Ռուբինյանը:
-Պարոն Ռուբինյան, կառավարության նոր կազմին ծանոթանալով, որոշ անձանց նախկինում ծավալած գործունեությանն էլ իմանալով՝ ի՞նչ տպավորություն եք ստանում: Նոր կառավարության հետ դրական փոփոխությունների հույս կապել կարելի՞ է:
-Անկեղծ ասած՝ սպասելիքներ չունեմ: Ապօրինի ռեժիմի պարագլուխը չի փոխվել, իսկ Հանրապետական կադրերի ներքին փոխատեղումները միայն անհույս միամիտներին կարող են հուսադրել: Ֆորմալ առումով պետք է ասեի, որ պետք է սպասենք կառավարության ծրագրին, բայց վախենամ, որ ինքս ալարելու եմ ժամանակ վատնել նման ոչ էական բաներ կարդալու վրա:
-Փորձագետներն այս կառավարությունն անվանում են օլիգարխների կառավարություն: Համակարծի՞ք եք, որ այս կազմը գուցե ինչ-որ տեղ ավելի վատն է, քան նախորդը:
-Այդպես անվանելու ծանրակշիռ հիմքեր կան: Ես դժվարանում եմ համեմատություն անել ապօրինի կուտակած կարողությունների առումով, կամ օրենքներն ու մարդկանց իրավունքները ոտնահարելու հակվածությամբ: Կարող էի գուցե չարախնդալ ինտելեկտի կամ կրթվածության առումով, բայց չեմ անի, որովհետև տեսանք, թե ինչ օֆշորակղերական խաղեր տվեց կրթված իտելեկտուալը:
–Նախարաների մեջ կան մարդիկ, որոնք երկրորդ նախագահի օրոք տարբեր պաշտոններ են զբաղեցրել, և շատերն ասում են, թե հենց նրա կադրերն այս կառավարությունում: Իսկապե՞ս այդպես է, թե՞ պարզապես մարդիկ են, որոնք պատրաստ են ցանկացած իշխանության հետ աշխատել:
-Մենք տեսնում ենք, որ իշխանական վերնախավում այնպիսի մթնոլորտ է, որ հանուն պաշտոնի թույլատրելի է ամեն ինչ: Հանուն դրա մտնում ու դուրս են գալիս կուսակցություններից, վայրկյանների ընթացքում Բրյուսելից թռչում են Մոսկվա, մեկ լիբերալ են, մեկ ֆաշիստ, մեկ տեր են, մեկ ծառա: Այդ մթնոլորտում կարևոր չէ, թե ով է կարիերայիդ սկիզբը դրել. այսօր Սերժն է՝ նրան կծառայեն, վաղը, Աստված չանի, մյուս մարդասպանը կգա՝ նրան կծառայեն:
-Հիմա , երբ Քառյակը վարչապետի հրաժարականով իր առաքելությունը կարծես ավարտած է համարում, ըստ Ձեզ՝ որը պետք է լինի ընդդիմադիր մյուս ուժերի՝ արտախորհրդարանական ընդդիմության անելիքը իրական փոփոխությունների հասնելու համար:
–Որևէ նոր բան չեմ կարող առաջարկել: Իրապես ընդդիմադիր ուժերի գործունեությունը, ինչպես նախկինում, այնպես էլ հիմա, պետք է ուղղված լինի երկրում իշխանությունը յուրացրած ռեժիմի հեռացմանը և օրինական իշխանության ձևավորմանը: Հասարակությունը կարոտ է անկեղծ, համարձակ ու ճշմարիտ խոսքի և նույնքան համարձակ ու նվիրյալ պայքարողների:
-Դուք արտահերթ զարգացումների հնարավորություն տեսնո՞ւմ եք: ԲՀԿ առաջնորդը կուսակցության քաղխորհրդի նիստում հայտարարեց, որ մյուս համապետական ընտրությունները շրջանցելու են Մելիք-Ադամյան փողոցը, արդյո՞ք պետք է սպասել մինչև 2017-18 թթ.:
-Ես պնդում եմ, որ ժողովուրդն իր քվեով պետք է որոշի, թե ով, ում, որտեղ պետք է շրջանցի, իսկ այդ «խորիմաստ» բանավեճը ինձ չի հետաքրքրում: Երկրի համար էլ միևնույն է, թե վիճողներից, ավելի ճիշտ՝ հոխորտացողներից որ մեկը կհաջողի:
Իսկ արտահերթ զարգացումներ հնարավոր են, որովհետև ձևավորված իշխանության խայտառակ որակը, Սերժ Սարգսյանի տապալումը բոլոր ոլորտներում, ժողովրդի օրըստօրե ծանրացող սոցիալական վիճակը հուշում են, որ կամայական պահի որևէ զարգացում չի բացառվում:
Ահա և ևս մեկ կարևոր անելիք ընդդիմության համար՝ պատրաստ լինել նման զարգացումներին տեր կանգնելու և ճիշտ ուղղորդելու համար:
–Հետաքրքիր է Ձեր տեսակետը Սահմանադրական փոփոխությունների հայեցակարգի նախագծի վերաբերյալ: Խորհրդարանական կառավարման համակարգը Հայաստանի համար ինչքանո՞վ է հարմար, և, ըստ Ձեզ, ինչի՞ն են միտված այդ փոփոխությունները:
–Թե՛ ես, թե՛ Հայոց համազգային շարժում կուսակցությունը բազմիցս նշել ենք, որ կողմնակից ենք խորհրդարանական կառավարման համակարգին: Ինչ խոսք, զուտ մեխանիկական անցումը խորհրդարանական կառավարմանը չի լուծի երկրի առջև ծառացած խնդիրները: Ավելին, արդյունավետ խորհրդարանական կառավարման համակարգ չի կարող լինել՝ առանց ուժեղ կուսակցական համակարգի, առանց ներքին ժողովրդավարության, թափանցիկության ու մրցակցության մթնոլորտում գործող կուսակցությունների: Պետք է պայմաններ ստեղծվեն նման կուսակցությունների ստեղծման ու գործունեության համար, որոնցից ամենակարևորը ազատ ու արդար ընտրությունների անցկացումն է:
Վերը նշածս պայմանների իսպառ բացակայությունն է պատճառը, որ, լինելով խորհրդարանական կառավարման համակարգին անցման կողմնակից, դեմ եմ, որ դա նախաձեռնի Սերժ Սարգսյանի ռեժիմը: Նրանք կտապալեն այդ կարևոր գործը, կապականեն լավ գաղափարը:
Կարծեմ Ռոբերտ Քոչարյանն էր իր հարցազրույցում շեշտադրում արել, թե չկա երկրի առջև ծառացած որևէ խնդիր, որը հնարավոր չէ լուծել գործող համակարգում: Մի կողմ թողնելով իր՝ փոփոխությանը դեմ լինելու իրական դրդապատճառը, հարց տանք՝ բա ինչո՞ւ չլուծեցիր գոնե մեկը:
Գործող կիսանախագահական կառավարման համակարգը իրականում միշտ մնաց որպես զուտ նախագահական: Միայն մեկ անգամ՝ Վազգեն Սարգսյանի ու Կարեն Դեմիրճյանի «Միասնություն» դաշինքի հաղթանակից հետո ստեղծվեց խորհրդարանի գերակայության իրավիճակ, այն էլ տեսաք՝ ինչ հանգուցալուծում ունեցավ՝ հաղթողները գնդակահարվեցին:
Ըստ էության, գործող համակարգը փորձարկվել է երեք նախագահների օրոք, երեքն էլ, կամա թե ակամա, գնացել են իշխանության կենտրոնացման, ու դրան նպաստել է նաև սովետական մտածելակերպը դեռ չթոթափած մեր հասարակությունը: Արդյունքում, անկախացումից ի վեր արձանագրում ենք շարունակական հետընթաց համարյա բոլոր ոլորտներում՝ ունենք քայքայված ու խեղված քաղաքական համակարգ, մենաշնորհային, անարդյունավետ տնտեսություն, ապօրինի ու կոռուպցիայի մեջ թաղված իշխանություն:
–Փաստորեն, Ռոբերտ Քոչարյանի հարցազրույցից Դո՞ւք էլ եք ստացել այն տպավորությունը, որ նա մոտակա ժամանակաշրջանում քաղաքականություն վերադառնալու միտում ունի:
-Այո՛, ես կարծում եմ, որ այդ հարցազրույցի հիմնական դրդապատճառն ու մեխը հենց դա էր, բայց դա մեր հերթական խայտառակությունը կլինի: